De bodem leeft: van humustheorie tot praktijk
Inspiratie en inzichten van de Expertdag Bodem 2025
Inspiratie en inzichten van de Expertdag Bodem 2025
Alweer de derde editie van de Expertdag Bodem werd op 7 oktober georganiseerd door DSV zaden in Ven-Zelderheide. De dag stond volledig in het teken van bodemgezondheid, organische stof, en de rol van groenbemesters in een toekomstbestendige teeltstrategie. De interesse was merkbaar groot: de vele deelnemers luisterden aandachtig, stelden scherpe vragen en gingen met elkaar in gesprek over praktijkervaringen, innovaties en onderzoeksresultaten.
Jos Deckers opende de Expertdag Bodem met een inspirerende plenaire sessie over de moderne humustheorie. Hij legde uit waarom biologie vóór chemie komt in het denken over bodemvruchtbaarheid. Met nadruk op de rol van wortels, micro-organismen en actieve koolstof, liet hij zien hoe humus onderdeel is van een levend en dynamisch systeem. Hij koppelde wetenschappelijke inzichten aan praktische toepassingen, zoals het gebruik van soortenrijke groenbemesters. Zijn verhaal vormde een krachtig startpunt voor een dag vol kennisdeling en inspiratie.
Gastspreker Jos Raedts van Soilz presenteerde hoe innovatieve bodemdata vertaald wordt naar bruikbare adviezen voor de praktijk. Zijn verhaal benadrukte het belang van diepe en nauwkeurige bemonstering, tot 90 cm diepte, voor inzicht in bodemstructuur en samenstelling. Door te werken met een vast bemonsteringsprotocol en geavanceerde technologie wordt een solide basis gelegd voor teelt- en bemestingsstrategieën. Via het Soilz-platform zijn de resultaten overzichtelijk weergegeven in grafieken, die helpen bij snelle interpretatie. Uniek is dat Soilz verder gaat dan alleen data: ze denken mee en vertalen gegevens naar concreet advies. Big data wordt zo ingezet om complexe bodemvraagstukken inzichtelijk en toepasbaar te maken. Dit draagt bij aan rendementsverbetering én duurzaamheid in de landbouw.
In zijn presentatie benadrukte Jerry van Gremberghe dat het beëindigen van een groenbemesterteelt minstens zo belangrijk is als de keuze van het mengsel zelf. Hij ging in op actuele trends, zoals de toenemende aandacht voor winterharde soorten en het verminderde gebruik van glyfosaat, wat mechanische bewerkingen belangrijker maakt. Centraal stond de invloed van C/N-verhoudingen, winterhardheid en het bouwplan op de keuze voor en de wijze van vernietigen. Van Gremberghe maakte duidelijk dat het juiste vernietigingsmoment sterk afhankelijk is van gewasrotatie, grondsoort en het type volggewas. Zijn conclusie was helder: het vernietigen van groenbemesters is maatwerk dat zorg en afstemming vereist om de voordelen optimaal te benutten.
Tijdens zijn presentatie deelde Ajaan Hijmans zijn visie en praktijkervaring met regeneratieve landbouw als fundament voor een toekomstbestendige agrarische bedrijfsvoering. Hij benadrukte het belang van bodemgezondheid en meervoudige waardecreatie binnen een landbouwsysteem dat zowel ecologisch als economisch duurzaam is. Vanuit zijn werk met KAIROS Regenerative Agri & Food Systems liet hij zien hoe directzaai en het inzetten van groenbemesters bijdragen aan veerkrachtige bodems en een robuuste teeltstrategie.
Door eigen proeven én samenwerking met boeren en ketenpartners verbindt KAIROS theorie met praktijk en biedt het handvatten voor boeren die willen inspelen op de landbouw- en voedseltransitie. Het verhaal maakte duidelijk dat regeneratieve-, agro-ecologische- en natuurgedreven landbouw niet alleen draaien om techniek, maar om een integrale systeembenadering, met als basis de bodem als levend systeem.
Roy Kuenen zoomde in zijn presentatie in op de rhizosfeer – de dunne laag bodem die aan de wortels van een gewas hecht. In deze zone werden verschillende processen en structuren (beter) zichtbaar gemaakt. De rhizosfeer is bijzonder rijk aan micro-organismen en vormt de hotspot voor schimmels, bacteriën en andere bodemorganismen. Dit is de plek waar een weerbare bodem begint.
De microbiële activiteit in dit gebied wordt sterk beïnvloed door exudaten: stoffen die de plant via de wortels uitscheidt en die specifiek bepaalde micro-organismen stimuleren.
De exudaten en het bodemleven in de rhizosfeer hebben onder andere invloed op:
Met behulp van een microscoop werden onder andere bodemaggregaten en schimmeldraden bekeken. Daarnaast werd in een proefopstelling met petrischalen en kleurstoffen zichtbaar gemaakt welk effect de exudaten hebben op de zone rondom de wortels.
Tako van den Hul en Rowan Timmer bespraken de nieuwste ontwikkelingen in TerraLife groenbemesters bij DSV zaden. De allernieuwste mengsels waren ingezaaid op het innovatieveld waarbij de componenten, toepassing en teelt werden toegelicht. Ook het actuele onderwerp companion cropping, het gelijktijdig telen van twee gewassen, kwam aan bod. DSV veredelt nieuwe gewassen voor in de TerraLife mengsels zoals de Melenka veldboon, welke eveneens ingezaaid was. Ook de monocomponenten van DSV zoals Trident bladrammenas, Proud Mary tagetes en Japanse haver kregen aandacht en de vorig jaar geïntroduceerde winterharde TerraLife CoolSeason.
De interactie tussen publiek en sprekers zorgde voor een open sfeer waarin kennisdeling centraal stond. Veel bezoekers gaven aan met nieuwe inzichten en concrete handvatten naar huis te gaan, klaar om stappen te zetten in hun eigen bedrijfsvoering. De expertdag bood niet alleen inhoud, maar ook inspiratie en verbinding. De grote opkomst en het succes van deze editie onderstreept het groeiende belang van duurzaam bodembeheer.
Kort gezegd: wie zijn bodem voedt met leven, oogst vruchtbaarheid – vandaag én in de toekomst.